روزنامه اعتماد- مطلب دکتر محمد سلطانی فر

 دولت در كمپين‌سازي دخالت نكند، به مردم بپيوندد 


يكي از فضاهايي كه به عنوان پتانسيل‌هاي شبكه‌هاي اجتماعي از آن ياد مي‌شود، امكان بسيج مردمي و امكان كمپين‌سازي است. يعني اگر بخواهيم به يكي از خصوصيات شبكه‌هاي اجتماعي اشاره كنيم، از مهم‌ترين‌هايشان، قدرت بسيج‌كنندگي است و اينكه مي‌تواند افراد را با نظرات مختلف دور هم جمع كند. اين قدرت، متاسفانه در كشور ما خيلي شناسايي نشده و فقط در آستانه انتخابات و زمان‌هاي انتخاباتي از آن ياد مي‌شود و سعي مي‌كنيم در انتخابات از آن بهره بگيريم، در حالي كه اين خصوصيت، خصوصيت بارزي است كه دارد جايگزين ان جي او‌ها به شكل مجازي مي‌شود. در گذشته، ان‌جي‌او‌ها اين وظيفه مهم را برعهده داشتند كه مردم را بر اساس اهداف يا منافع مشترك ملي، منطقه‌اي و حتي محلي در محله‌هاي كوچك دور هم جمع كنند. آنها مي‌توانستند از طريق اين دورهم جمع شدن‌ها، روي تصميم‌گيري تصميم‌سازان و حكومت‌ها فشار بياورند. اما امروز اين وظيفه به عهده كمپين‌هاي مجازي گذاشته شده كه اين فضا را شكل مي‌دهند. به جهت تعداد فالوئر و پيرواني كه مي‌توانند داشته باشند و گستردگي كه محتواي‌شان از يك شبكه به شبكه‌هاي ديگر منتشر مي‌شود، آرام آرام تاثيرات سياسي، اجتماعي، فرهنگي خود را روي تصميم‌سازان مي‌گذارند. حال سوال اين است كه چه كساني اين كمپين‌ها را هدايت مي‌كنند. آيا هرنوع كمپيني بايد مورد توجه عامه مردم قرار گيرد يا نه. اينجاست كه فرهنگ‌سازان مختلفي ايفاي نقش مي‌كنند. برخي از آنها معتقدند كه فرهيختگان، نخبگان و انديشمندان بايد سردمدار اين فضاها باشند و نبايد اين مسير آزاد، يله و رها گذاشته شود. اما در مقابل، گروهي ديگر معتقدند كه اين گروه‌هاي خاص و سازمان‌هاي خاصند كه بايد اين مسير‌ها را شكل بدهند و كمپين‌ها را هدايت كنند. اما به واقع هر دوي اين دو گروه، شايد به ماهيت اين شبكه‌هاي اجتماعي به خوبي پي نبرده‌اند. اين كمپين‌ها به دليل اينكه مردم آنها را ساخته‌اند و برخاسته از بطن مردمند، مورد توجهند. چنانچه مورد توجه عامه مردم قرار نگيرند و خاستگاهش مورد تاييد نباشد، قاعدتا در شبكه‌ها تاييد وسيعي نخواهد داشت. آن چيزي كه ما اصطلاحا به آن «دموكراسي فضاي مجازي» مي‌گوييم، همان تاييدي است كه مردم نسبت به يك ديدگاه يا كمپين دارند و آن را در فضاهاي مختلف بازنشر مي‌كنند و به آن مي‌پردازند. همين كه نظريه يا تفكري كه پشت كمپين است، مورد توجه مردم قرار گرفته، باعث بازتوليد آن توسط مردم و بازپروراندن آن مي‌شود و معناي آن، تاييد آن نظريه يا ديدگاهي است كه در كمپين مورد توجه قرار گرفته است. نمونه آن را در انتخابات اخير مجلس ديديم كه نظريه‌هاي مختلفي در كمپين‌هاي مختلف مطرح شد، اما در نهايت آن كمپيني كه مورد توافق همه مردم بود، ‌از ميان آنها بيرون آمد.


كمپين مبارزه با توليد زباله، ‌كمپين بين خطوط برانيم، كمپين سه‌شنبه‌هاي بدون خودرو، ‌كمپين خليج فارس در گذشته، كمپين‌هايي كه در يونسكو و سازمان ملل براي نوروز شكل گرفت، همه از جمله كمپين‌هاي مردمي هستند كه بدون دخالت يا حمايت دولت شكل گرفت و توانستند تاثير خودشان را بگذارند. كاري كه دولت بايد در مقابل اين كمپين‌ها انجام دهد، اين است كه كمترين دخالت را بكند و سعي نكند در ساختن اين كمپين‌ها مداخله داشته باشد. تنها كاري كه بايد بكند اين است كه اثرات اين كمپين‌ها را در تصميم‌سازي‌هاي خود لحاظ كند، يعني اگر كمپين بين خطوط، كمپين خوبي است و درست ساخته شده، اذعان كند كه از اين كمپين تبعيت مي‌كند و اين تبعيت، نشانه تاثير‌گذاري آنها در فضاي مجازي است. نمونه آنها كمپين بين خطوط و سه شنبه‌هاي بدون خودرو است كه اين كمپين‌ها ابتدا در شبكه‌ها شكل گرفت و سپس پليس و شهردار برخي شهرها از آنها تبعيت كردند و به آنها پيوستند.

 لینک خبر:

http://www.etemaadonline.ir/news/news/127728