متاسفم از اينکه در جامعه کساني اعلام مي کنند رهبري بر فرد خاصي نظري دارد و اين منتسب کردن به رهبري جفا به رهبري است.» رئيس موسسه بين المللي گفت وگوي فرهنگ ها و تمدن ها در عين حال، رايزني حجت الاسلام سيدحسن خميني با رهبري در راستاي حضور خاتمي در انتخابات را نيز تکذيب کرد. خاتمي اما در پاسخ به سوال «اعتماد» مبني بر برطرف شدن ترديدهايش براي کانديداتوري نيز نکاتي را ذکر کرد؛ «براي اصل مشارکت در انتخابات ترديد به آن معنا ندارم و اين را قبلاً گفته ام.» سوال اين گونه تصحيح شد که منظور «دغدغه هايي» است که به آن اشاره کرده ايد که خاتمي پاسخ داد؛ «دغدغه ها وجود دارد و روي آن فکر مي کنم.» رئيس بنياد باران درباره اين تحليل که در «دقيقه 90» وارد انتخابات مي شود هم پاسخي طنز داد؛ «مگر من فوتبال بازي مي کنم؟» رئيس دولت اصلاحات در پاسخ به اين سوال که سخنان اخير شما در محافل سياسي، زمينه سازي براي نامزد شدن ميرحسين موسوي تلقي مي شود نيز گفت؛ من قبلاً گفته ام من يا ايشان يکي کانديدا مي شويم، در عين حال که راه را براي ديگر کانديداها تنگ نکرده ام. خاتمي درباره زمان اعلام کانديداتوري خود نيز گفت؛ «لابد زمان ثبت نام است ديگر.»

اصلاح طلبان به اجماع مي رسند

در نشست روز گذشته تعداد زيادي از چهره هاي شاخص اصلاح طلب نيز حضور داشتند؛ از حزب مشارکت محسن ميردامادي، محمدرضا خاتمي، هادي خانيکي، کريم ارغنده پور، الهه کولايي، شهاب طباطبايي و سعيد شريعتي، از سازمان مجاهدين انقلاب محمد سلامتي، مصطفي تاج زاده و عبدالله ناصري، از حزب کارگزاران محمد عطريانفر، سيدحسين مرعشي، محمد هاشمي و اسحاق جهانگيري، از مجمع روحانيون مبارز چهره هايي مانند عبدالواحد موسوي لاري و مجيد انصاري و از حزب اعتماد ملي جواد اطاعت و رضا حجتي. همچنين آيت الله سيدمحمد موسوي بجنوردي، محسن امين زاده، عليرضا علوي تبار، مرتضي حاجي و ساير شخصيت هاي اصلاح طلب به اين نشست آمده و پس از پايان جلسه، بعضاً به سوالات خبرنگاران پاسخ گفتند. سخنگوي حزب کارگزاران در پاسخ به سوال اعتماد درباره هجمه رسانه يي جناح مقابل جهت نشان دادن چنددستگي در اصلاح طلبان و حمايت کارگزاران از چند کانديدا تاکيد کرد که اين حزب براي آقاي کروبي احترام زيادي قائل است اما آقايان خاتمي، ميرحسين يا کروبي بايد به صورت اجماعي وارد ميدان انتخابات شوند. در عين حال تاکنون مصوبه رسمي حزب حمايت از آقاي خاتمي- در صورت کانديداتوري- است. مرعشي در پاسخ به پرسش بعدي درخصوص اينکه «اکنون بحث اجماع جدي است و آقاي کروبي اعلام کرده اند قطعاً مي آيند و از آقاي ميرحسين موسوي و آقاي خاتمي هم يکي وارد انتخابات خواهد شد، تکليف کانديداي واحد چه مي شود» پاسخ داد؛ با وجود همه تنوعي که در جبهه اصلاحات هست، اصلاح طلبان يک کانديدا خواهند داشت و پايبندي آقاي خاتمي، کروبي و ميرحسين موسوي به منافع ملي است؛ اين امر کمک مي کند اصلاح طلبان در نهايت يک کانديدا داشته باشند. سوال شد «آيا آقاي خاتمي کانديدا مي شوند؟» و مرعشي پاسخ داد؛ نمي دانم، بايد از خودشان بپرسيد. من سخنگوي ايشان نيستم، عجله يي هم نيست، تا 15 فروردين ماه که ثبت نام ها آغاز مي شود، خيلي وقت داريم. آقاي خاتمي حاضر در صحنه است، بازديد مي رود و فعال است. سخنگوي حزب کارگزاران سازندگي همچنين در پاسخ به پرسش ديگري مبني بر اينکه «آيا آقاي احمدي نژاد رقيب آقاي خاتمي خواهد بود؟» گفت؛ برداشت من اين است که اصولگرايان نمي توانند بر آقاي احمدي نژاد اجماع کنند، اما اين را که ايشان رقيب آقاي خاتمي باشند نمي دانم. محمدرضا تابش دبير فراکسيون اصلاح طلبان مجلس نيز که به سبب وابستگي فاميلي به خاتمي با سوالات زيادي درخصوص کانديداتوري رئيس جمهور پيشين ايران مواجه شد. او درخصوص ديدار اخير سيدمحمد خاتمي با مقام معظم رهبري نيز يادآور شد؛ اين ديدار يک ديدار فوق العاده محسوب نمي شود، آقاي خاتمي همواره ديدارهاي مرتب و برنامه ريزي شده يي با مقام معظم رهبري دارند.

اما علاوه بر اصلاح طلبان و برخلاف همايش هاي معمول اين جناح سياسي برخي چهره هاي اصولگرا نيز در اين نشست حضور داشتند. سيدمرتضي نبوي که سابقه وزارت در کابينه ميرحسين را در کارنامه خود دارد در کنار چهره هايي مانند عماد افروغ، امير محبيان و مرتضي طلايي در کنار اصلاح طلبان نشستند. نبوي در پاسخ به سوالات خبرنگاران به يک نکته قابل تامل اشاره کرد؛ «به نظر من بحث عبور از احمدي نژاد در جريان اصولگرا جدي نيست» اما در عين حال ابراز اميدواري کرد اصولگرايان به وحدت برسند.

مرتضي طلايي عضو شوراي شهر تهران و از چهره هاي نزديک به محمدباقر قاليباف اما با سوالاتي درخصوص کانديداتوري شهردار تهران روبه رو شد. اين سوالات ناظر بر اخباري بود که طي ماه هاي اخير درخصوص فعال شدن ستادهاي انتخاباتي قاليباف به گوش مي رسد و از اختلافات جدي ميان اصولگرايان و تاکيد برخي سران اين جناح بر کارآمدي قاليباف يا ولايتي در برابر نقاط ضعف دولت نهم خبر مي دهد. طلايي در عين حالي که سوال ها را سياسي دانسته، گفت؛ من اهل سياست نيستم و درباره کانديداتوري قاليباف اين گونه موضع گيري کرد؛ «آقاي قاليباف را يکي از شخصيت هاي توانمندي مي دانم که مي تواند براي کشور بسيار موثر و مفيد باشد، اما اينکه ايشان کانديدا مي شوند يا خير، به خودشان مربوط است.» وي درباره مذاکره با قاليباف در اين زمينه نيز اصل اين موضوع را تاييد کرد؛ «نمي توانم بگويم گفت وگو و مذاکره يي نداشته ايم، اما اينکه در انتخابات رياست جمهوري آقاي قاليباف چه تصميمي خواهند گرفت به خودشان مربوط است.»

در نظر گرفتن عنصر زمان و مکان در حکومت

در آغاز اين نشست اما سيدعليرضا بهشتي فرزند شهيد بهشتي و دبيرکل جمعيت توحيد و تعاون و حجت الاسلام سيدحسن خميني نوه امام(ره) به سخنراني پرداختند. سيدحسن خميني در ابتدا جنايات اسرائيل در غزه را نشانگر اين واقعيت دانست که نظام بين الملل محتاج تحول است چرا که بر پايه ظلم مداري اداره مي شود و نيز از حاکمان «بزدل» جهان عرب که «جز براي خودشان گام برنمي دارند و نه بويي از شرافت برده اند و نه انسانيت» به شدت انتقاد کرد. او حاضران در اين نشست را بزرگان ديروز و امروز و فرداي نظام و از ياران و مديران انقلاب اسلامي در سه دهه گذشته که آميزه تجربه و دانش هستند، دانست و از شخصيت سيدمحمد خاتمي و ميرحسين موسوي و ساير حضرات آيات و استادان و صاحب نظران حاضر در جلسه تجليل به عمل آورد؛ «شايد سخن گفتن من در جمع چنين بزرگاني از نگاه برگزارکنندگان جلسه تمريني باشد براي اينکه در دهه چهارم بزرگ ترها به حرف کوچک ترها هم گوش کنند و تجربه يي باشد که نوع ديگري هم بتوانيم صحبت کنيم، بينديشيم و گوش دهيم.» يادگار امام همچنين بررسي ماهيت و چيستي تحول را مقدمه ضروري طرح مساله دانست و گفت؛ اگر ندانيم به دنبال چه چيزي هستيم ضرورت آن، غيرقابل باور و تصور خواهد بود. بايد قبل از ضرورت تحول جايگاه دو مفهوم واکاوي شود؛ اول بررسي وضع موجود و ديگري شناخت وضع مطلوب. وي با بيان اينکه حرکت از وضع موجود به وضع مطلوب به دو صورت انقلابي با شيب تند يا اصلاحي با شيب کند صورت مي گيرد، خاطرنشان ساخت؛ اين حرکت با هر سرعتي صورت گيرد مهم نيست، مهم آن است که اين دو موقعيت به درستي شناخته شود. همان طور که چشم بستن به واقعيت ها و نديدن عيوب بسيار غلط است، نگاه بي انصافانه و سياه نمايي، همه چيز را به نابودي مي کشاند. وي تبيين مولفه هاي وضع مطلوب را گام دوم تحول دانست و اظهار داشت؛ بايد اجزاي وضع مطلوب بازکاوي و معرفي شوند. اگر به دنبال عدالت هستيم بايد مقصود خود را از آن بيان و تبيين کنيم. اسلام و عدالت چيزي است که هم امام و هم اقران امام در مورد آن سخن مي گفتند. وي با بيان اينکه در انقلاب اسلامي ايران به رهبري امام خميني هر دو وجه بيان کلي مفاهيم و تبيين مولفه هاي آن در کوتاه ترين زمان ممکن ارائه شد، اظهار داشت؛ راه بيرون رفتن از انسدادهاي موجود، راه بقا و ماندگاري نظام و حفظ خط امام و انقلاب، اجتهاد در مباني انقلاب و انديشه هاي بنيانگذار نظام است.

سيدحسن خميني در ادامه با اشاره به تاکيد امام خميني(ره) بر اجتهاد در متون مقدس گفت؛ بايد در مواجهه با سوالات جديد به دنبال پاسخ هاي جديد مبتني بر اصول باشيم. روشنفکري به معناي حرف نو زدن نيست، روشنفکري به معناي پاسخ دادن به سوال هاي جديد است. وي با بيان اينکه ما در انقلاب اسلامي با يک متن مقدس روبه رو هستيم، اظهار داشت؛ جامعه ما در دوره هاي مختلف وفاداري خود را به متون مقدس امام نشان داده است و راه آينده ما در اين متون نهفته است. اجتهاد در اين متون برداشتن گام سوم تحول و راه رسيدن به وضع مطلوب است. سيدحسن خميني در پايان اظهار داشت؛ امام پس از 11 سال حکومت، براي اولين بار در تاريخ از تاثير زمان و مکان در اجتهاد سخن گفت و تاکيد ايشان به در نظر گرفتن عنصر زمان و مکان در اجتهاد و حکومت نبايد به فراموشي سپرده شود.

سيد عليرضا بهشتي هم هدف از برگزاري اين نشست را تشريح کرد؛«پيش از اين و در پي بيش از پنج سال تلاش مستمر و نظام مند، گروهي از دوستان شما که همانند شما دل نگران آينده اين انقلاب، جامعه و سرزمين بودند و ايمان به اسلام به عنوان مکتب راهنماي نظر و عمل در ساحت فردي و اجتماعي دارند، راه و انديشه امام را به عنوان مبناي راهبردها در اداره اجتماع پذيرفته اند، جمهوري اسلامي را به عنوان الگوي برآمده از انقلاب اسلامي مردم ايران داراي ظرفيت هاي بالقوه و بالفعلي مي دانند که مي تواند زمينه ساز تحقق مطالبات آنان باشد و حضور مشارکت جويانه و پاسخ جويانه مردم در اداره کشور را سرمايه اصلي آن مي دانند، به تبيين و تدوين متني و مبنايي براي گفت وگو و دستيابي به اتفاق نظر و همدلي بايسته براي اعتلا و پيشرفت جامعه ايراني و اسلامي دست يازيدند که حاصل دو بخش از چهار بخش آن را تقديم تان کرده ايم. در بخش نخست از منظري فرابخشي، نظام واره و جامع نگر، به ارزيابي راه طي شده پرداخته شده و بخش دوم در پاسخگويي به تقاضاهاي بخش اول، به تبيين مباني نظري گفتمان پيشنهادي دهه چهارم با عنوان الگوي زيست مسلماني بر پايه عقلانيت جمعي توحيدي اختصاص دارد.»

نشست هاي تخصصي

پنل تخصصي نشست دهه چهارم؛ ضرورت تعامل و تحول با حضور باقريان، منوچهري و اميري آغاز به کار کرد. در اين پنل که در سه بخش دستاوردها، چالش ها و ضرورت ها، نظام انديشگي؛ رويکرد اجتماعي و چارچوب اجتماعي شدن ارائه شد، سخنرانان به بررسي الگوي زيست مسلماني خواهند پرداخت. لازم به يادآوري است چهره هايي مانند محمدرضا تاجيک، غلامرضا ظريفيان و جمشيد انصاري در شوراي مرکزي جمعيتي توحيد و تعاون حضور دارند.

محمد هاشمي؛ هنوز تصميم گيري نکرده ام

محمد هاشمي تصميم گيري خود را در مورد انتخابات رياست جمهوري به آينده موکول کرد. به گزارش فارس محمد هاشمي اظهار داشت؛ من هنوز اعلام نکرده ام که مي آيم و در حال فکر کردن هستم هرچند آيت الله هاشمي نيز گفتند در کار من دخالت نمي کنند. وي در ادامه افزود؛ تصور نمي کنم احساسات مردم در انتخابات بر تصميم گيري آنها موثر باشد و غلبه کند. در اين دوره انتخابات رقابت شديد است بنابراين هرچه تعداد کانديداها کمتر باشند احتمال موفقيت بيشتر است و تقسيم آرا عقلاني خواهد بود و اگر جناحي هدفش پيروزي است بايد با يک کانديدا وارد ميدان شود. محمد هاشمي در خصوص احتمال کانديداتوري ميرحسين موسوي در اين دوره انتخابات رياست جمهوري تصريح کرد؛ معتقدم عملگراها بايد در اين دوره از انتخابات وارد شوند؛ با شعار نمي شود کار کرد.